Những người nói không với Wikipedia

Cách đây hai tháng, thủ thư của một trường ở New Jersey đã đặt trong phòng máy vi tính của thư viện một tấm biển ghi "Nói không với Wikipedia" (Just Say No to Wikipedia), nhại lại khẩu hiệu được sử dụng trong cuộc vận đống chống ma túy khởi động bởi Narcy Reagan vào những năm 80. Phong trào này đã được hưởng ứng bởi những trường khác với quyết định chặn đường vào bách khoa toàn thư mở trực tuyến từ các máy tính của trường. Vừa qua, Tara Brabazon, giáo sư của trường đại học Brighton đã lần nữa dấy lên cuộc tranh luận khi cấm các sinh viên của trường sử dụng các websites như Google hay Wikipedia.

Quyết định này được đưa ra dựa trên ba chỉ trích quen thuộc thường thấy. Thứ nhất là bách khoa toàn thư này không đủ độ chính xác và nó không có uy tín bởi vì nó chứa đựng những lỗi trong đó và mọi người đều có thể viết vào. Lý do thứ hai là những học sinh sử dụng nó như một nguồn tài nguyên chính. Và lý do thứ ba là Wikipedia quá dễ để truy cập và sử dụng (nên cũng dễ để copy nội dung của nó). Các giáo viên và thủ thư này phàn nàn rằng vì lười biếng và/hoặc vì thiếu hiểu biết về những công cụ này, các học sinh tỏ ra hài lòng khi nhìn vào những trang đầu kết quả tìm được mà họ tìm thấy trên Google - cái mà Tara Brabazon gọi là "Đại học Google" và họ sẽ copy sau đó những gì mà họ tìm thấy trên bách khoa toàn thu trực tuyến.

Nhưng liệu việc cấm đoán này có phải là một biện pháp hiệu quả? Về mặt kỹ thuật thuần túy, rõ ràng là không, các học sinh vẫn có thể truy cập vào các trang này từ nhà họ hoặc bất kỳ nơi nào khác. Tiếp đó, câu hỏi này lại đặt ra nhiều câu hỏi khác. Trước hết, cần phải biết những bách khoa toàn thư nào được gọi là "uy tín". "Britannica không được xem như một nguồn tham khảo hợp thức trong rất nhiều trường trung học", Nate Anderson chỉ rõ, "vậy thì có nên cấp các sinh viên đọc nó hay không?" Ông cũng nhắc lại rằng cấm cái gì đó đối với giới trẻ cũng chỉ làm cho họ càng muốn sử dụng mà thôi.

Nhưng vấn đề xuất phát từ các công cụ này lại ít hơn từ cách sử dụng (xấu). Trên một blog, Denise Gonzalez-Walker, mẹ của hai đứa trẻ, tỏ ra phẫn nộ: "tôi giật mình khi đọc được tiêu đề "Những lãnh đạo của trường họp để cấm Wikipedia". Có phải Wikipedia là nguồn cuối cùng cho mọi thông tin ? Không. Nhưng thật đáng tiếc khi những giáo viên và thủ thư không biết tận dụng tình huống - những thông tin không chính xác trên Wikipedia - để giao cho các học sinh của họ chỉnh sửa Wikipedia dựa vào những nghiên cứu riêng của họ, hoặc để tập trung vào những cuộc thảo luận về tính chính xác, sự thật trong nhửng phương tiện thông tin mới."