Xiongan (Tường An?): Thành phố mới trong kỷ nguyên Tập Cận Bình
Image Credit: REUTERS/Jason Lee
Xây dựng một thành phố kiểu mẫu từ lâu là một truyền thống của những nhà lãnh đạo Trung Quốc trong thời kỳ cải cách. Sự trỗi dậy của Thâm Quyến từ một làng chài để trở thành một trung tâm sản xuất luôn được gắn với cái tên của Đặng Tiểu Bình. Giang Trạch Dân thì gắn di sản của mình với sự phát triển của Phố Đông Thượng Hải thành trung tâm tài chính hàng đầu tại Trung Quốc. Giờ đây, Tập Cận Bình cũng đang nhắm đến việc kết nối tên mình với Xiongan, một thành phố thông minh, bền vững song hành ngay cạnh Bắc Kinh.
Đối với một lãnh đạo đã tập trung quyền lực và siết chặt kiểm soát về chính trị đối với nền kinh tế, xã hội Trung Quốc, có vẽ như tham vọng xây dựng thành phố của Tập nhắm trực tiếp đến thủ đô của đất nước. Theo một thông cáo chung bởi Ủy ban trung ương đảng và quốc vụ viện vào ngày một tháng Tư, Xiongan sẽ trở thành "một trung tâm quan trọng khác của quốc gia sau Thâm Quyến và Phố Đông."
Và thực vậy, theo nhiều cách, Xiongan được thiết kế như một đối trọng khác của Thẩm Quyến và Phố Đông. Hai thành phố sau được bắt đầu như một thử nghiệm cho cải cách kinh tế thị trường, trong khi kế hoạch dành cho Xiongan, có nghĩa là "hòa bình tuyệt vời", lại tuân theo những cách tiếp cận mang tính quốc gia một cách chặt chẽ. Thành phố mới bên cạnh trung tâm quyền lực Bắc Kinh sẽ là biểu tượng của quyền lực chính trị hơn là sự phát triển kinh tế.
Quay trở lại năm 1984, khi những người với đầu óc kinh doanh đều có thể thử vận may của mình ở Thâm Quyết. Thì trong trường hợp của Xiongan ngày này, chính quyền Trung Quốc sẽ quyết định những doanh nghiệp và định chế nào được đặt tại đây - và thậm chí họ sẽ còn lựa chọn nhưng cư dân sẽ sinh sống ở thành phố mới này. Đến nay, những người bên ngoài không được phép đăng ký hộ khẩu tại Xiongan, thậm chí là cả khi lập đám cưới với cư dân hiện tại cũng không được. Các giao dịch bất động sản tư đều bị cấm, và những công ty từ các vùng khác của Trung Quốc không được phép tiếp cận thị trường khu vực này.
Xiongan cho thấy một sự cắt đứt rõ ràng giữa Tập và những người tiền nhiệm trong vị trí người đứng đầu quốc gia và Đảng từ những năm 1980. Đặng đã bỏ qua bên cạnh nhiều nguyên lý ý thức hệ khi thực hiện khởi động lại nền kinh tế Trung Quốc sau thời kỳ của Mao. Trong những ngày đầu của cuộc cải cách với chính sách mở cửa, Thâm Quyến được bắt đầu như một thử nghiệm ngoài luồng. Đây là một phòng thí nghiệm cho việc đưa vào áp dụng cải cánh thị trường và để xây dựng một nền công nghiệp hướng đến xuất khẩu. Nhờ vào khoảng cách gần với Hong Kong, thành phố này mang lại cho Trung Quốc "cánh cửa mở ra thế giới."
Giang tiếp tục hòa nhập Trung Quốc với nền kinh tế thế giới, mỏ ra những cuộc thử nghiệm khác cho nội địa. Vào những năm 1990, sự phát triển của Phố Đông có được sự khích lệ của chính quyền để xây dựng một trung tâm tài chính vốn cần thiết cho sự phát triển mạnh mẽ kinh tế Trung Quốc. Nó phục vụ tham vọng của Giang là giúp cho thành phố quê hương khôi phục lại hào quang trong quá khứ.
Tập đã tái tập trung quyền lực và siết chặt quản lý chính trị đối với nền kinh tế xã hội Trung Quốc. Kế hoạch xây dựng một đô thị mới ngay cạnh Bắc Kinh là một thử nghiệm chưa từng có về chính trị ở tầm quốc gia. Như được biết qua những tài liệu và tuyên bố chính thức, Xiongan sẽ vẫn hành như một hệ thống dự phòng cho thủ đô của nước này và cung cấp những hình mẫu phát triển thay thế. Thị trường tài chính và công chúng kỳ vọng cao vào một thành phố "xanh" và "thông minh", lãnh đạo Trung Quốc hình dung nó sẽ trở thành một trung tâm công nghệ và thử nghiệm cho quy hoạch thành phố thông minh.
Bắc Kinh có thể là trung lịch sử, văn hóa và chính trị, nhưng những vẫn đề về dân số quá cao, giao thông quá tải, giá bất động sản tăng, và ô nhiễm đã cùng nhau làm ảnh hưởng đến tính hấp dẫn của thành phố này. Cùng lúc đó, sử mở rộng của chênh lệch kinh tế giữa cư dân có đặc quyền, được giáo dục tốt tại khu vực thành phố và những người dân nghèo khổ sống tại các vùng xa xôi đã làm gia tăng căng thảng xã hội. Không giống như Thượng Hải, thành công của Bắc Kinh chưa thể lan tỏa đến những vùng xa xôi.
Hy vọng của giới lãnh đạo là Xiongan, bao gồm ba quận là Xiong, Rongcheng và Anxin thuộc tỉnh Hà Bắc, sẽ gánh bớt phần nào áp lực lên Bắc Kinh trong khi sẽ kéo những vùng phụ cận ra khỏi cảnh nghèo khó. Dự án cũng có những ý đồ về an ninh rõ ràng: vùng phía Bắc Trung Quốc đang gánh chịu tình trạng thiếu nước, và Dự án phân phối nước Nam Bắc, vốn nhằm mục đích đảm bảo cấp nước cho Bắc Kinh, đang gây ra nhiều tranh cãi nặng nề do gây ra nhiều ảnh hưởng phụ xấu đến môi trường và cuộc sống con người. Xiongan có thể làm dịu bớt vấn đề này nhờ vào vị trí của nó nằm gần cạnh hồ Baiyang, hồ trữ nước ngọt lớn nhất ở phía Bắc của Trung Quốc.
Sự giảm tải cho các nguồn dự trữ của Bắc Kinh thậm chí còn có những lý do về quân sự. Như nhà sử học Luo Tianhao đã chỉ ra, sự tập trung quá mức nguồn lực gây ra những hậu quả bất hạnh cho thủ đô Nam Kinh trước đây của Trung Quốc khi nó bị tấn công và chiếm giữ bởi Nhật Bản vào những năm 1930. Và từ đó, tình trạng tê liệt về kinh tế của thủ đô đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các vùng phụ cận.
Những điều cần xem xét này có thể được giải thích phần nào suy đoán về việc một số nguồn lực về công nghệ và văn hóa đang tập trung cao độ tại Bắc Kinh, từ những công ty công nghệ ở Zhongguancon cho đến những đơn vị nghiên cứu khoa học và kỹ thuật của Đại học Thanh Hoa, sẽ được dời về Xiongan.
Nếu kế hoạch này thành công, nó có tiềm năng để trở thành biểu tượng quyền lực trong "giấc mơ Trung Hoa" của Tập. Một thành phố Xiongan thịnh vượng sẽ chứng minh rằng sự thành công của Trung Quốc không phụ thuộc vào việc bắt chước những nguyên lý kinh tế, chính trị và xã hội của phương Tây, mà nó có thể đạt được bằng chính những nguyên tắc của Trung Hoa.
[Nguồn: The Diplomat - Xiongan - a new city for the xi jinping era
http://thediplomat.com/2017/05/xiongan-a-new-city-for-the-xi-jinping-era/ ]
 | |
| Một người đàn ông đứng cạnh những nấm mộ trên một cánh đồng ở vùng ngoại ô quận Rongcheng, một phần của thành phố mới Xiongan, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc (ảnh ngày 6 tháng Tư 2017. |
Đối với một lãnh đạo đã tập trung quyền lực và siết chặt kiểm soát về chính trị đối với nền kinh tế, xã hội Trung Quốc, có vẽ như tham vọng xây dựng thành phố của Tập nhắm trực tiếp đến thủ đô của đất nước. Theo một thông cáo chung bởi Ủy ban trung ương đảng và quốc vụ viện vào ngày một tháng Tư, Xiongan sẽ trở thành "một trung tâm quan trọng khác của quốc gia sau Thâm Quyến và Phố Đông."
Và thực vậy, theo nhiều cách, Xiongan được thiết kế như một đối trọng khác của Thẩm Quyến và Phố Đông. Hai thành phố sau được bắt đầu như một thử nghiệm cho cải cách kinh tế thị trường, trong khi kế hoạch dành cho Xiongan, có nghĩa là "hòa bình tuyệt vời", lại tuân theo những cách tiếp cận mang tính quốc gia một cách chặt chẽ. Thành phố mới bên cạnh trung tâm quyền lực Bắc Kinh sẽ là biểu tượng của quyền lực chính trị hơn là sự phát triển kinh tế.
Quay trở lại năm 1984, khi những người với đầu óc kinh doanh đều có thể thử vận may của mình ở Thâm Quyết. Thì trong trường hợp của Xiongan ngày này, chính quyền Trung Quốc sẽ quyết định những doanh nghiệp và định chế nào được đặt tại đây - và thậm chí họ sẽ còn lựa chọn nhưng cư dân sẽ sinh sống ở thành phố mới này. Đến nay, những người bên ngoài không được phép đăng ký hộ khẩu tại Xiongan, thậm chí là cả khi lập đám cưới với cư dân hiện tại cũng không được. Các giao dịch bất động sản tư đều bị cấm, và những công ty từ các vùng khác của Trung Quốc không được phép tiếp cận thị trường khu vực này.
Xiongan cho thấy một sự cắt đứt rõ ràng giữa Tập và những người tiền nhiệm trong vị trí người đứng đầu quốc gia và Đảng từ những năm 1980. Đặng đã bỏ qua bên cạnh nhiều nguyên lý ý thức hệ khi thực hiện khởi động lại nền kinh tế Trung Quốc sau thời kỳ của Mao. Trong những ngày đầu của cuộc cải cách với chính sách mở cửa, Thâm Quyến được bắt đầu như một thử nghiệm ngoài luồng. Đây là một phòng thí nghiệm cho việc đưa vào áp dụng cải cánh thị trường và để xây dựng một nền công nghiệp hướng đến xuất khẩu. Nhờ vào khoảng cách gần với Hong Kong, thành phố này mang lại cho Trung Quốc "cánh cửa mở ra thế giới."
Giang tiếp tục hòa nhập Trung Quốc với nền kinh tế thế giới, mỏ ra những cuộc thử nghiệm khác cho nội địa. Vào những năm 1990, sự phát triển của Phố Đông có được sự khích lệ của chính quyền để xây dựng một trung tâm tài chính vốn cần thiết cho sự phát triển mạnh mẽ kinh tế Trung Quốc. Nó phục vụ tham vọng của Giang là giúp cho thành phố quê hương khôi phục lại hào quang trong quá khứ.
Tập đã tái tập trung quyền lực và siết chặt quản lý chính trị đối với nền kinh tế xã hội Trung Quốc. Kế hoạch xây dựng một đô thị mới ngay cạnh Bắc Kinh là một thử nghiệm chưa từng có về chính trị ở tầm quốc gia. Như được biết qua những tài liệu và tuyên bố chính thức, Xiongan sẽ vẫn hành như một hệ thống dự phòng cho thủ đô của nước này và cung cấp những hình mẫu phát triển thay thế. Thị trường tài chính và công chúng kỳ vọng cao vào một thành phố "xanh" và "thông minh", lãnh đạo Trung Quốc hình dung nó sẽ trở thành một trung tâm công nghệ và thử nghiệm cho quy hoạch thành phố thông minh.
Bắc Kinh có thể là trung lịch sử, văn hóa và chính trị, nhưng những vẫn đề về dân số quá cao, giao thông quá tải, giá bất động sản tăng, và ô nhiễm đã cùng nhau làm ảnh hưởng đến tính hấp dẫn của thành phố này. Cùng lúc đó, sử mở rộng của chênh lệch kinh tế giữa cư dân có đặc quyền, được giáo dục tốt tại khu vực thành phố và những người dân nghèo khổ sống tại các vùng xa xôi đã làm gia tăng căng thảng xã hội. Không giống như Thượng Hải, thành công của Bắc Kinh chưa thể lan tỏa đến những vùng xa xôi.
Hy vọng của giới lãnh đạo là Xiongan, bao gồm ba quận là Xiong, Rongcheng và Anxin thuộc tỉnh Hà Bắc, sẽ gánh bớt phần nào áp lực lên Bắc Kinh trong khi sẽ kéo những vùng phụ cận ra khỏi cảnh nghèo khó. Dự án cũng có những ý đồ về an ninh rõ ràng: vùng phía Bắc Trung Quốc đang gánh chịu tình trạng thiếu nước, và Dự án phân phối nước Nam Bắc, vốn nhằm mục đích đảm bảo cấp nước cho Bắc Kinh, đang gây ra nhiều tranh cãi nặng nề do gây ra nhiều ảnh hưởng phụ xấu đến môi trường và cuộc sống con người. Xiongan có thể làm dịu bớt vấn đề này nhờ vào vị trí của nó nằm gần cạnh hồ Baiyang, hồ trữ nước ngọt lớn nhất ở phía Bắc của Trung Quốc.
Sự giảm tải cho các nguồn dự trữ của Bắc Kinh thậm chí còn có những lý do về quân sự. Như nhà sử học Luo Tianhao đã chỉ ra, sự tập trung quá mức nguồn lực gây ra những hậu quả bất hạnh cho thủ đô Nam Kinh trước đây của Trung Quốc khi nó bị tấn công và chiếm giữ bởi Nhật Bản vào những năm 1930. Và từ đó, tình trạng tê liệt về kinh tế của thủ đô đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các vùng phụ cận.
Những điều cần xem xét này có thể được giải thích phần nào suy đoán về việc một số nguồn lực về công nghệ và văn hóa đang tập trung cao độ tại Bắc Kinh, từ những công ty công nghệ ở Zhongguancon cho đến những đơn vị nghiên cứu khoa học và kỹ thuật của Đại học Thanh Hoa, sẽ được dời về Xiongan.
Nếu kế hoạch này thành công, nó có tiềm năng để trở thành biểu tượng quyền lực trong "giấc mơ Trung Hoa" của Tập. Một thành phố Xiongan thịnh vượng sẽ chứng minh rằng sự thành công của Trung Quốc không phụ thuộc vào việc bắt chước những nguyên lý kinh tế, chính trị và xã hội của phương Tây, mà nó có thể đạt được bằng chính những nguyên tắc của Trung Hoa.
[Nguồn: The Diplomat - Xiongan - a new city for the xi jinping era
http://thediplomat.com/2017/05/xiongan-a-new-city-for-the-xi-jinping-era/ ]
Comments
Post a Comment